بیماری کبدی
انواع بیماری‌های کبد
فرو
انواع بیماری‌های کبد هنگامی رخ می‌دهد که کبد نتواند عملکرد و وظایف خود را به درستی انجام دهد. این امر می‌تواند آسیب قابل توجهی به بدن وارد کند چرا که کبد مسئول بسیاری از کارکردهای مهم بدن است. بیماری کبد یک اصطلاح گسترده است و در بعضی موارد می‌تواند خطرناک و یا حتی مرگبار باشد.
وظایف کبد :
- تولید صفرا که ماده‌ای برای کمک به هضم غذا می‌باشد.
- ساخت پروتئین خونی که به لخته شده، حمایت از سیستم ایمنی بدن و اکسیژن رسانی کمک می‌کند.
- شکستن چربی اشباع و تولید کلسترول.
- پاکسازی بدن از مواد مضر از جمله داروها و الکل موجود در جریان خون.
- به بدن برای ذخیره گلوکز به صورت گلیکوژن کمک می‌کند.
هنگامی که عملکرد کبد تضعیف شود و نتواند این وظایف را انجام دهد، نارسایی کبد رخ می‌دهد. کبد دومین عضو بزرگ از بدن انسان است که کارهای بسیاری در بدن انجام می‌دهد. اما اصلی‌ترین کار آن کمک به هضم غذا، ذخیره انرژی، تصفیه خون از مواد مضر و مبارزه با بیماری می‌باشد.
انواع بیماری‌های کبد چقدر شایع هستند ؟
در ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۷ تقریباً ۳۰ میلیون نفر به نوعی بیماری کبد مبتلا شدند و بیش از ۸۰۰۰ نفر پیوند کبد دریافت کردند. برای درمان به موقع بیماری‌های کبدی و جلوگیری از نارسایی و سرطان کبد توجه به علائم بیماری و داشتن یک رژیم غذایی مناسب و رعایت اصول بهداشتی از نکات اساسی بشمار می‌رود.
چه عواملی باعث بروز انواع بیماری‌های کبد می‌شوند ؟
بسیاری از بیماری‌ها و شرایط مختلف مانند هپاتیت B، هپاتیت C، مصرف بیش از اندازه الکل و بیماری کبد چرب غیرالکلی باعث بروز انواع بیماری‌های کبد می‌شوند.
انواع مختلف هپاتیت که به روش‌های مختلف از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند :
هپاتیت A :
این بیماری معمولا یک عفونت موقتی بوده که به خودی خود بهبود می‌یابد و در اثر میکروب‌های موجود در مدفوع ایجاد شده و با عدم رعایت بهداشت ( نشستن دست‌ها و … ) گسترش می‌یابد.
هپاتیت B :
هپاتیت B می‌تواند یک عفونت حاد یا مزمن باشد. این بیماری از طریق مایعات بدن مانند خون، بزاق یا مایع منی از یک فرد آلوده به فرد دیگر منتقل می‌شود. برای مثال هپاتیت B از مادر به نوزاد تازه متولد شده به دلیل داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با شخص آلوده و یا با استفاده از سوزن مشترک فرد آلوده نیز انتقال می‌یابد.\
هپاتیت C :
این بیماری شایع‌ترین عفونت خونی در ایالات متحده آمریکا می‌باشد.
هپاتیت D :
این بیماری فقط در افرادی که قبلاً به هپاتیت B مبتلا بوده‌اند دیده می‌شود و بسیار نادر است. یکی از عوامل شایع این بیماری زندگی با شخصی است که هپاتیت D داشته است. بعلاوه اگر از داروهای تزریقی استفاده می‌کنید احتمال ابتلا به نوعی عفونت را خواهید داشت.
هپاتیت E :
این بیماری می‌تواند حاد یا مزمن باشد و در کشورهایی با فاضلاب بهداشتی ضعیف و دارای محدودیت تهیه آب تمیز، شایع‌تر است. هپاتیت E می‌تواند ناشی از مصرف گوشت‌های پخته نشده مانند گوشت گاو، گوشت خوک، گوشت گوزن و یا سایر حیوانات وحشی باشد.
هپاتیت خودایمنی :
علت دقیق هپاتیت خودایمنی هنوز کاملاً مشخص نیست و این بیماری یک بیماری مزمن است که می‌تواند منجر به سیروز و نارسایی کبدی شود.
انواع بیماری‌های مزمن کبدی در بسیاری از موارد ناشی از سیروز هستند. سیروز، زخم‌های کبدی ناشی از آسیب‌های مکرر و طولانی مدت به دلیل نوشیدن بیش از حد الکل و یا عفونت مزمن هپاتیت است. با پیشرفت سیروز بافت زخمی جای بافت سالم کبد را می‌گیرد و در نهایت کبد عملکرد خود را از دست می‌دهد.
دلایل بروز بیماری‌های حاد کبدی :
- استفاده بیش از حد از دارهای خاص و واکسن‌ها ( داروهایی مانند استامینوفن، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد قارچ، داروهای ضد تشنج، آنتی بیوتیک‌های خاص و هورمون‌های ساخته شده )
- عفونت‌های ویروسی مانند هپاتیت B
- سندروم متابولیک ترکیبی از بیماری‌های دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا و چربی اضافی در اطراف کمر می‌باشد.
- اختلالات متابولیک یا عروقی
انواع بیماری‌های کبد :
بیماری کبد چرب :
در شرایطی که چربی موجود در سلول‌های کبد از حالت مجاز بیشتر شود، بیماری کبد چرب رخ می‌دهد که باعث تورم و اسکار کبد می‌شود. انواع بیماری کبد چرب به شرح ذیل می‌باشد :
بیماری کبد چرب غیرالکلی :
بیماری کبد چرب غیرالکلی اغلب در افراد با اضافه وزن و رژیم غذایی ناسالم ایجاد می‌شود. با این حال برخی از افراد بدون هیچ دلیل مشخصی به بیماری کبد چرب غیرالکلی مبتلا می‌شوند. افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت و چربی خون بالا نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به کبد چرب قرار دارند. این بیماری با گذشت زمان باعث ایجاد تورم و زخم ( سیروز ) در کبد می‌شود و پیشرفت بیماری می‌تواند منجر به نارسایی کبدی شود.
بیماری کبد چرب الکلی :
بیماری کبد چرب الکلی تقریباً همیشه قابل پیشگیری است و به دلیل نوشیدن زیاد و طولانی مدت الکل ایجاد می‌شود. بیماری کبد چرب الکلی دارای سه نوع اصلی است که عبارتند از :
۱.کبد چرب : اولین مرحله از بیماری کبدی مرتبط با الکل و شایع‌ترین نوع آن می‌باشد و با قطع مصرف مشروبات الکلی و تغییر سبک زندگی بهبود می‌یابد.
۲.هپاتیت الکلی : از هر ۱۰ نفری که مشروبات الکلی زیاد می‌نوشند، ۳ نفر به هپاتیت الکلی مبتلا می‌شوند. نوشیدن بیش از حد الکل می‌تواند باعث ایجاد مشکلات کبدی و تهدید زندگی شود.
۳.سیروز : سیروز کبدی هنگامی رخ می‌دهد که کبد از الکل یا بیماری زخم شده باشد که این زخم‌ها مانع از عملکرد صحیح کبد می‌شود. سیروز کبدی می‌تواند یک بیماری خطرناک باشد که فرد در زندگی تجربه می‌کند.
بیماری هپاتیت :
هپاتیت یک بیماری ویروسی است که موجب التهاب و آسیب کبدی می‌شود.انواع مختلفی از هپاتیت وجود دارد مانند :
هپاتیت خودایمنی :
هپاتیت خودایمنی ناشی از ویروس نیست و توسط بدن خود فرد ایجاد می‌شود. بیماری‌های خودایمنی هنگامی رخ می‌دهند که سیستم ایمنی بدن به بدن حمله می‌کند. در این صورت به سلول‌های کبدی نیز حمله کرده و سبب التهاب و آسیب به کبد می‌شود. بیماری هپاتیت خودایمنی با عنوان هپاتیت خودایمنی نوع ۱ یا نوع ۲ دسته بندی می‌شود :
نوع ۱ : این بیماری بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود. اما می‌تواند در هر سنی بروز یابد. هپاتیت خودایمنی نوع ۱ در آمریکای شمالی رایج است و در زنان و افرادی که دارای اختلالات خودایمنی دیگری از جمله بیماری سلیاک، بیماری کرون و لوپوس هستند، بیشتر دیده می‌شود.
نوع ۲ : هپاتیت خودایمنی نوع ۲ کمتر اتفاق می‌افتد و بیشتر کودکان درگیر این بیماری می‌شوند، به ویژه اگر به یک اختلال خودایمنی دیگری دچار باشند.
هموکروماتوز :
هموکروماتوز یک بیماری ارثی است و علت اصلی آن مشخص نیست. این بیماری بیشتر در اروپای شرقی شایع است و در ایالات متحده آمریکا نیز از هر ۱۰۰۰ نفر ۵ به آن مبتلا هستند. هموکروماتوز وضعیتی است که در آن آهن به مقدار زیاد در کبد ایجاد می‌شود. بدن برای اکسیژن رسانی به دیگر اندام‌ها به آهن نیاز دارد. اما مقدار بیش از حد آهن می‌تواند به کبد و سایر غدد و مفاصل نیز آسیب برساند. سه نوع هموکروماتوز وجود دارد که به آن‌ها اشاره می‌کنیم :
۱.هموکروماتوز اولیه که یک بیماری ژنتیکی و ارثی است.
۲.هموکروماتوز ثانویه که معمولاً از انتقال زیاد خون جهت درمان برای مثال کم خونی، ناشی می‌شود.
۳.هموکروماتوز در نوزادان که یک بیماری نادر است و باعث نارسایی کبدی و مرگ نوزاد در رحم و یا بعد از تولد می‌شود.
سرطان کبد :
سرطانی که از جای دیگر بدن شروع شده و به کبد گسترش می‌یابد، سرطان کبد نیست. سرطان کبد هنگامی به وجود می‌آید که سلول‌های سرطانی در کبد شکل می‌گیرند. این بیماری در افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B یا هپاتیت C، افراد مبتلا به هموکروماتوز و سیروز ناشی از نوشیدن طولانی مدت الکل، شایع است. علاوه براین‌ها سرطان کبد می‌تواند ناشی از مصرف غذاهای حاوی آفلاتوکسین، قارچ‌های سمی، بادام زمینی و برخی دیگر از غذاهایی که در مناطق گرم و مرطوب رشد می‌کنند نیز باشد.
علائم انواع بیماری‌های کبد :
انواع بیماری‌های کبد ممکن است برای سال‌های طولانی ادامه داشته باشند. علائم بیماری‌های کبدی می‌توانند مانند علائم سایر بیماری‌ها به نظر برسند و تشخیص آن را در مراحل ابتدایی بیماری دشوار کند.
علائم بیماری مزمن کبدی یا نارسایی کبدی که در طی سالیان متوالی به وجود می‌آید، عبارتند از :
- از دست دادن اشتها
- اسهال
- حالت تهوع
- خستگی مداوم
- خون در مدفوع
- استفراغ خونی
با پیشرفت بیماری‌های کبدی علائم شدیدتر شده و در مراحل بعدی بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- خستگی شدید
- گیجی و سردرگمی
- زردی پوست و چشم
- تجمع مایعات در شکم، بازوها و پاها
در بعضی مواقع کبد به طور ناگهانی از کار می‌افتد که به آن نارسایی حاد کبدی گفته می‌شود. علائم در افراد مبتلا به نارسایی حاد کبدی می‌تواند شامل موارد زیر باشد :
- مشکلات حرکت
- احساس کلی ناخوشی
- خونریزی
- بوی بد تنفس یا بوی شیرین
- زردی
- از دست دادن اشتها
- تغییر در وضعیت ذهنی
پیشگیری از انواع بیماری‌های کبد :
از طریق انجام موارد زیر می‌توانید خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی را کاهش دهید :
- کاهش مصرف نوشیدنی‌های الکلی
- تناسب اندام و سبک زندگی فعال
- واکسن هپاتیت B
- رعایت دستورالعمل داروها در هنگام مصرف آن‌ها
- رعایت مراقبت‌های اولیه و بهداشت فردی
- انجام معاینات جسمی مانند غربالگری چاقی، دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا به صورت دوره‌ای ( حداقل سالی یکبار )
عوارض بیماری‌های کبدی :
بیماری‌های کبدی می‌توانند بسیاری از اعضای بدن شما را تحت تاثیر قرار دهند و موجب آسیب به آن‌ها شوند. نارسایی حاد کبد ممکن است عوارضی مانند خونریزی، کمبود الکترولیت و عفونت ایجاد کند. اگر نارسایی حاد و مزمن کبد درمان نشود، می‌تواند در نهایت منجر به مرگ بیمار شود.
تشخیص و آزمایش انواع بیماری‌های کبد :
برای تشخیص بیماری کبد ابتدا تاریخچه پزشکی بیمار بررسی شده و تحت معاینه جسمی قرار می‌گیرد. در این معاینه ممکن است شکم و رنگ چشم بیمار بررسی شود. با توجه به علائم بیمار آزمایش‌های زیر تجویز می‌شود :
- برای بررسی تعداد گلبول‌های قرمز و سفید و مقدار آهن موجود در خون آزمایش خون تجویز می‌شود. همچنین موارد دیگری نیز که ممکن است نشان دهنده سرطان یا عملکرد نادرست کبد باشد هم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- تست‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن برای بررسی تغییرات و یا آسیب کبدی، ام آر آی برای تصاویر دقیق از بافت بدن و سونوگرافی برای ایجاد تصاویر از اندام‌ها توصیه می‌شود.
- بیوپسی و یا نمونه‌برداری از کبد برای از بین بردن تکه‌های کبد یا بافت اطراف آن است که در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد.
پزشک متخصص با توجه به علائم بیمار و نتایج آزمایشات تشخیص خود را اعلام می‌کند.
درمان انواع بیماری‌های کبد :
با توجه به نوع بیماری کبد درمان آن صورت می‌گیرد.
درمان انواع هپاتیت A تا E :
- تجویز دارو برای رفع علائم و بهبود عملکرد کبد
- استراحت کافی تا بهبود بدن
- حفظ تغذیه مناسب برای رفع التهاب در کبد
درمان هپاتیت خودایمنی :
- مصرف دارو برای کاهش التهاب در کبد و پیشگیری از حمله بدن به سلول‌های کبدی
- پیوند کبد برای جایگزینی کبدی که از کار افتاده و یا عملکرد بسیار ضعیفی دارد.
درمان کبد چرب غیرالکلی :
- کاهش وزن تدریجی
- کنترل دیابت
- رژیم غذایی سلامت محور
- پرهیز از مصرف الکل
- کاهش کلسترول و تری گلیسیرید
درمان کبد چرب الکلی :
- حذف کامل الکل
- مصرف دارو در صورت لزوم برای کاهش التهاب در کبد
- تغذیه سالم
- پیوند کبد
درمان هموکروماتوز :
بیماری هموکروماتوز با اهدای خون به طور مؤثری قابل درمان است. اهدای خون به صورت هفتگی به از بین بردن آهن اضافی بدن و رسیدن بدن به حالت طبیعی کمک می‌کند. عوارض ناشی از هموکروماتوز نیز می‌توانند در حد معمول درمان شوند.
درمان سرطان کبد :
- دزمان این بیماری به شدت و نوع آن بستگی دارد. در شرایطی ممکن است لازم باشد تا بخشی از کبد برداشته شود. بافت باقیمانده کبد که همچنان نیازهای بدن را پشتیبانی می‌کند ممکن است دوباره رشد کند. اگر سرطان به خارج از کبد نفوذ نکرده باشد، ممکن است برای بیمار پیوند کبد توصیه شود.
- مصرف داروهای ضد سرطان می‌تواند برای هدف قرار دادن سلول‌های خاصی باشد. دارو نوع سلولی را که برای مبارزه با آن فرموله شده است را پیدا کرده و به آن حمله می‌کند.
- از اشعه ایکس با شدت بالا و پرتودرمانی برای جلوگیری از انتشار تومورها و یا از بین بردن آن‌ها استفاده می‌شود.
با انجام موارد زیر از هپاتیت کودکان و بزرگسالان جلوگیری کنید :
- عدم استفاده از لوازم مشترک مانند تیغ، سوزن و مسواک
- واکسینه شدن در مقابل هپاتیت A و B
- شستن دست‌ها قبل از غذا و بعد از تغییر پوشک و یا حمام
- برای جلوگیری از هپاتیت خودایمنی هیچ روش شناخته شده‌ای وجود ندارد.
- هیچ روش شناخته شده‌ای برای جلوگیری از هموکروماتوز اولیه وجود ندارد.
- برای جلوگیری از ابتلا به کبد چرب ورزش منظم، کاهش کلسترول، مصرف مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه و پرهیز از مصرف الکل توصیه می‌شود.
نوشیدنی مصفی خون و محافظت کننده کبد :
دمنوش مصفی خون دکتر بیز محافظت کننده کبد بوده و مؤثر در تصفیه خون و درمان کبد چرب می‌باشد. این دمنوش تخصصی برای اولین بار در کشور با مجوز رسمی سازمان غذا و دارو در پژوهشکده گیاهان دارویی جها دانشگاهی و با دانش متخصصین طب سنتی و اساتید دانشگاه تهیه و تولید شده است.
برای مشاهده اطلاعات بیشتر و تهیه « دمنوش مصفی خون دکتر بیز » اینجا کلیک کنید.
در صورت تمایل برای پیوستن به صفجه اینستاگرام تیسا مارکت اینجا کلیک کنید.
اگر خواندن این مقاله برای شما مفید بود آن را با دیگران هم به اشتراک بگذارید و نظر خود را برای ما بنویسید.