عوارض کبد چرب چیست ؟

بیماری کبد چرب الکلی و بیماری کبد چرب غیرالکلی از علت‌های مهم بیماری مزمن کبدی در جهان هستند. مشخصه‌ی هر دوی این بیماری‌ها وجود ضایعات بافتی در کبد است که می‌تواند منجر به سیروز کبدی شود. این بیماری در ابتدا هیچ علائم و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند. از مهم‌ترین عوارض کبد چرب می‌توان به سیروز کبدی اشاره کرد. بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌رساند و از دفع سموم و تولید صفرا برای دستگاه گوارش جلوگیری می‌کند. هنگامی که کبد نتواند وظایف خود را به طور مؤثر انجام دهد، فرد را در معرض خطر ابتلا به مشکلات دیگری در سراسر بدن خود قرار می‌دهد. دانستن عوارض کبد چرب می‌تواند به افراد در لزوم پیشگیری از این بیماری کمک کند.

بیماری کبد چرب غیرالکلی شایع‌ترین شکل بیماری مزن کبدی است که به ویژه در کشورهای غربی بسیار رایج است. این بیماری همراه با التهاب در کبد است و ممکن است به زخم‌های پیشرفته (سیروز کبدی) و در نهایت نارسایی کبدی تبدیل شود. این آسیب مشابه آسیب ناشی از مصرف بیش از حد الکل است.

در کبد چرب الکلی ادامه مصرف الکل می‌تواند منجر به شکل پیشرفته‌ای از بیماری کبد مانند هپاتیت الکلی و یا سیروز کبدی شود. بر طبق تحقیقات انجام شده مرگ و میر ناشی از سرطان کبد به ویژه در افراد مبتلا به کبد چرب الکلی زیاد اتفاق می‌افتد.

انواع کبد چرب :

بیماری کبد چرب غیرالکلی :

دو نوع مختلف بیماری کبد چرب غیرالکلی وجود دارد.

کبد چرب ساده : این بدان معناست که فرد مبتلا در کبد خود چربی اضافی دارد. اما ممکن است هیچ التهابی در کبد و آسیب سلول‌های کبدی وجود نداشته باشد. این بیماری معمولا پیشرفت نکرده و یا مشکلی در کبد ایجاد نمی‌کند. اکثر افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی، کبد چرب ساده دارند.

استئوهپاتیت غیرالکلی : این بیماری بسیار جدی‌تر از یک کبد چرب ساده است. استئوهپاتیت غیرالکلی به معنای التهاب در کبد است. التهاب و آسیب سلول‌های کبدی که با استئوهپاتیت غیرالکلی اتفاق می‌افتد، می‌تواند مشکلات جدی مانند فیبروز و سیروز کبدی که از انواع زخم‎‌های کبدی می‌باشند و سرطان کبد ایجاد کند. حدود ۲۰ درصد از افراد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی دارای استئوهپاتیت غیرالکلی هستند.

بیماری کبد چرب مرتبط با الکل :

بیماری کبد چرب الکلی قابل پیشگیری است و معمولا وقتی مصرف الکل را متوقف می‌کنید بهبود می‌یابد. اگر همچنان به نوشیدن الکل ادامه دهید، بیماری کبد چرب الکلی می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. این مشکلات عبارتند از:

• بزرگ شدن کبد که لزوما علائمی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است در سمت راست بالای شکم خود احساس درد یا ناراحتی داشته باشید.
• هپاتیت الکلی که تورم در کبد است. هپاتیت الکلی می‌تواند باعث تب، حالت تهوع، استفراغ، شکم درد و زردی پوست و چشم‌ها شود.
• سیروز الکلی که تجمع بافت اسکار در کبد است. علائم سیروز الکلی می‌تواند همانند علائم هپاتیت الکلی باشد.

از دیگر علائم سیروز الکلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• فشار خون بالا در کبد
• خونریزی در بدن
• گیجی و تغییر رفتار
• بزرگ شدن طحال
• و در نهایت نارسایی کبدی که می‌تواند کشنده باشد.

بیماری کبد چرب مرتبط با الکل در ابتدا خطرناک نیست. اما می‌تواند بدتر شده و به هپاتیت الکلی تبدیل شود. با گذشت زمان ممکن است منجر به سیروز الکلی شود. اگر در مصرف نوشیدنی‌های الکلی زیاده‌روی می‌کنید حتما تحت نظر پزشک قرار بگیرید. بعلاوه سعی کنید تا نوشیدن الکل را تحت کنترل خود داشته باشید.

کبد چرب بارداری :

کبد چرب حاد بارداری یک بیماری نادر است که در سه ماه سوم بارداری و یا در دوران پس از زایمان در بانوان رخ می‌دهد. تشخیص به موقع این بیماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

برخی علائم کبد چرب :

• خستگی
• درد در قسمت فوقانی شکم
• تورم شکم
• بزرگ شدن طحال
• زردی پوست و زردی چشم
• رگ‌های خونی بزرگ شده در زیر پوست
• سینه‌های بزرگ‌تر از حد طبیعی در مردان
• قرمزی کف دست
• حالت تهوع

در صورت مشاهده هر کدام از این علائم به صورت مداوم، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

علل ایجاد کبد چرب :

متخصصان دقیقا نمی‌دانند چرا در بعضی از افراد چربی در کبد جمع می‌شود، در حالیکه برخی افراد این چربی را ندارند. به همین ترتیب درک محدودی از این که چرا برخی از کبدهای چرب دچار التهاب منجر به سیروز کبدی می‌شود، وجود دارد. از دلایل ایجاد کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• اضافه وزن یا چاقی
• مقاومت به انسولین
• قند خون بالا
• مقادیر بالای چربی بویژه تری گلیسیرید در خون
• سندروم تخمدان پلی کیستیک
• سندروم متابولیک
• چاقی شکمی
• کم کاری تیروئید
• کم کاری غده هیپووفیز
• دیابت نوع ۲
• سو‌ تغذیه
• ابتلا به هپاتیت ویروسی مزمن خصوصا هپاتیت C
• فشار خون بالا
• کاهش وزن سریع
• مصرف برخی از داروها
• برداشتن کیسه صفرا. ( برخی از افرادی که برای برداشتن کیسه صفرا تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به کبد چرب غیر الکلی هستند. )

عوارض کبد چرب :

از عوارض اصلی کبد چرب غیر الکلی و کبد چرب الکلی سیروز کبدی است. سیروز کبدی در پاسخ به آسیب‌های کبدی مانند التهاب رخ می‌دهد. همان طور که کبد سعی در متوقف کردن التهاب دارد، در مناطقی از کبد زخم ایجاد می‌کند. با ادامه التهاب، فیبروز یا همان زخم گسترش یافته و مناطق بیشتری از کبد را درگیر می‌کند. در صورتی که فرد مبتلا به بیش از یک بیماری کبدی باشد، سرعت پیشرفت بیماری بیشتر می‌شود. اگر این روند متوقف نشود، سیروز می‌تواند منجر به موارد زیر شود :

• تجمع مایعات در شکم ( آسیت )
• تورم رگ‌های مری یا همان واریس مری، که می‌تواند پاره شود و خونریزی کند.
• خارش پوست
• کبودی و خونریزی آسان
• گیجی، خواب آلودگی و اختلال گفتار
• سرطان کبد
• مرحله نهایی نارسایی کبدی است. به این معنی که کبد عملکرد خود را متوقف می‌کند.

بین ۵ تا ۱۲ درصد از افراد مبتلا به کبد چرب غیر الکلی به سیروز کبدی مبتلا می‌شوند.

روش‌های کاهش خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی :

یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید:

 یک رژیم غذایی گیاهی سالم انتخاب کنید که سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم باشد.

وزن متعادل داشته باشید:

 اگر دچار اضافه وزن و یا چاقی هستید، تعداد کالری‌های دریافتی روزانه خود را کاهش دهید و بیشتر ورزش کنید. اگر  وزن مناسبی دارید، با انتخاب رژیم غذایی سالم و ورزش برای حفظ آن تلاش کنید.

ورزش کنید :

بیشتر روزهای هفته را ورزش کنید و فعالیت مفید داشته باشید. اگر سابقه ورزش ندارید، پیاده‌روی سبک روزانه می‌تواند برای شما مفید باشد.

تشخیص بیماری :

از آن‌جا که بیشتر افراد در ابتدا علائمی ندارند، تشخیص این بیماری آسان نیست. پزشک متخصص ممکن است از روش‌های مختلفی برای تشخیص این که آیا به بیماری کبد چرب مبتلا هستید، استفاده کند. برخی از مواردی که پزشک می‌تواند برای تشخیص بیماری کبد چرب استفاده کند عبارتند از :

• بررسی تاریخچه سلامت بیمار از جمله نحوه غذا خوردن و سایر شرایط سلامتی
• بررسی سابقه مصرف انواع داروها
• بررسی مصرف نوشیدنی‌های الکلی : در این مورد با پزشک خود صادق باشید. چرا که دانستن این اطلاعات می‌تواند به پزشک شما در تشخیص بیماری و علل آن کمک کند.

معاینه بالینی : پزشک وزن بیمار را چک کرده و بدن فرد را از نظر علائم مشکلات کبدی مانند بزرگ شدن کبد و یا زردی بررسی می‌کند.

آزمایش خون : آزمایش خون می‌تواند نشان دهد که آیا بیمار دارای سطح بالایی از آنزیم‌های کبدی مانند آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز هست یا خیر. در صورت بالا بودن آنزیم‌ها، نشان از مشکلات کبدی در فرد می‌باشد.

تصویربرداری : آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی اسکن یا ام‌ آر آی می‌تواند به شناسایی چربی در کبد یا سایر علائم بیماری کبد چرب کمک کند.

نمونه برداری : بیوپسی کبد شامل قرار دادن سوزن در کبد و برداشتن یک نمونه از بافت است. سپس یک تکنیسین آزمایشگاهی بافت را بررسی می‌کند.

خوردن چه غذاهایی از کبد محافظت می‌کند ؟

بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌رساند و فرد را در معرض تهدید سلامتی قرار می‌دهد. اغلب می‌توان با تهیه رژیم غذایی مناسب این شرایط را کنترل کرد.

برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند از سلامت کبد محافظت کنند. از جمله این موارد می‌توان به قهوه، جو دوسر، انگور، آجیل، ماهی و … اشاره کرد.  رژیم غذایی برای بیماری کبد چرب باید شامل طیف گسترده‌ای از غذاها باشد. کاهش کالری دریافتی و خوردن فیبر زیاد و غذاهای طبیعی نقطه شروع خوبی است. غذاهایی که التهاب را کاهش می‌دهند و یا به بدن در ترمیم سلول‌های خود کمک می‌کنند به همان اندازه مهم هستند.

برخی افراد ترجیح می‌دهند برنامه‌های غذایی خاصی مانند رژیم گیاهی را دنبال کنند. علاوه بر این دستورالعمل‌ها، برخی از غذاهای خاص ممکن است بویژه برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب مفید باشد. در ادامه به چند مورد از این خوراکی‌ها اشاره می‌کنیم :

سیر؛ کاهش عوارض کبد چرب :

سیر در بسیاری از رژیم‌های غذایی یک ماده اصلی است و فوایدی را برای افراد مبتلا به کبد چرب دارد. بر اساس تحقیقات پیشرفته زیست پزشکی نشان داده شده مکمل‌های حاوی پودر سیر در کاهش چربی بدن در افرادی که بیماری کبد چرب دارند مؤثر می‌باشد.

اسیدهای چرب امگا ۳؛ کاهش عوارض کبد چرب :

مصرف اسیدهای چرب امگا ۳ باعث بهبود سطح چربی کبد و میزان کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)  در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی می‌شود. غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ عبارتند از :

• ماهی سالمون
• ماهی ساردین
• گردو
• بذر کتان
• قهوه ( نوشیدن قهوه برای بسیاری از افراد یک مراسم صبحگاهی است. با این حال، فوایدی فراتر از انفجار انرژی برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب فراهم می‌کند. قهو‌های کم کافئین مانند قهوه‌های گانودرما دکتربیز باعث کاهش التهاب و آسیب کبدی می‌شوند.)

کلم بروکلی؛ کاهش عوارض کبد چرب :

خوردن انواع سبزیجات کامل برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب مفید است. با این حال، کلم بروکلی یکی از سبزیجاتی است که فرد مبتلا به کبد چرب باید به طور جدی در برنامه غذایی خود لحاظ کند.

چای سبز؛ کاهش عوارض کبد چرب :

استفاده از چای برای اهداف دارویی به هزاران سال قبل برمی‌گردد. بررسی‌ها نشان داده چای سبز ممکن است به کاهش سطح چربی در خون و بدن کمک کند. چای سبز آنتی اکسیدان‌هایی مانند کاتچین را فراهم می‌کند که ممکن است در بهبود بیماری کبد چرب مؤثر باشد.

گردو؛ کاهش عوارض کبد چرب :

در حالیکه همه آجیل‌های درختی یک گزینه عالی در هر برنامه غذایی هستند، گردو به خصوص دارای اسیدهای چرب امگا ۳ است که می‌تواند مزایایی را برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب فراهم کند.

پروتئین سویا؛ کاهش عوارض کبد چرب :

بررسی‌ها نشان داده که پروتئین سویا باعث کاهش تجمع چربی در کبد می‌شود. پروتئین سویا حاوی آنتی اکسیدان‌هایی به نام ایزوفلاون است که به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش سطح چربی در بدن کمک می‌کند.

غذاهایی که باید برای کاهش عوارض کبد چرب از خوردن آن‌ها اجتناب کنید :

شکر و قندهای مصنوعی :

قندهای مصنوعی اضافه شده به محصولات غذایی موجب افزایش سطح قند خون می‌شوند. همچنین می‌توانند باعث افزایش چربی در کبد شوند. پرهیز از دیگر قندها مانند فروکتوز و شربت ذرت نیز به کاهش چربی در کبد کمک می‌کند.

الکل :

مصرف نوشیدنی‌های الکلی شایع‌ترین علت بیماری کبد چرب الکلی می‌باشد. الکل بر کبد تاثیر منفی می‌گذارد و در بیماری کبد چرب و سایر بیماری‌های کبدی مانند سیروز نقش دارد. فرد مبتلا به بیماری کبد چرب باید مصرف نوشیدنی‌های الکلی را کاهش دهد یا آن را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کند.

غلات تصفیه شده :

غلات فرآوری شده و تصفیه شده شامل نان سفید، ماکارونی سفید و برنج سفید می‌شود. تولید کنندگان فیبر موجود در این محصولات فرآوری شده را حذف کرده‌اند که می‌تواند منجر به افزایش قند خون شود. مطالعات نشان داده کسانی که غلات تصفیه شده کمتری مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر سندروم متابولیک قرار می‌گیرند.

غذاهای سرخ شده :

غذاهای سرخ شده میزان کالری دریافتی و خطر اضافه وزن را افزایش می‌دهد. چاقی یکی از دلایل عمده بیماری کبد چرب است. می‌توانید به جای سرخ کردن غذاها، آن‌ها را بصورت آبپز و یا بخارپز استفاده کنید.

گوشت قرمز :

چربی‌های اشباع شده باعث افزایش میزان چربی در اطراف کبد می‌شود. گوشت بدون چربی مانند ماهی جایگزین مناسبی برای گوشت قرمز می‌باشد. با این حال ماهی‌های روغنی ممکن است انتخاب بهتری باشند. زیرا منبع غنی از امگا ۳ می‌باشند.

دمنوش مصفی خون دکتربیز؛ کمک به درمان کبد چرب :

دمنوش مصفی خون دکتربیز اولین دمنوش تخصصی تصفیه خون و درمان کبد چرب در ایران می‌باشد. این دمنوش دارای مجوز رسمی از سازمان غذا و داروی کشور بوده و در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی زیر نظر اساتید دانشگاه در حوزه فرآورده‌های طب سنتی و داروهای طبیعی تولید شده است. دمنوش مصفی خون دکتربیز مؤثر در تصفیه خون و درمان کبد چرب بوده و محافظت کننده کبد نیز می‌باشد.

برای مشاهده اطلاعات بیشتر و تهیه « دمنوش مصفی خون دکتربیز » اینجا کلیک کنید.

برای مشاهده صفحه اینستاگرام ما اینجا کلیک کنید.

اگر خواندن مقاله « عوارض کبد چرب چیست » برای شما مفید بود لطفاً آن را از طریق آیکون‌های زیر با دیگران نیز به اشتراک بگذارید و نظر خود را برای ما بنویسید.